Su krizi gerçekten yönetiliyor mu? Küresel ısıtma, plansızlık ve geçici çözümler ışığında su krizine dair çarpıcı bir analiz.
Su Krizi Yönetiliyor mu, Yoksa Sadece İdare mi Ediliyor?
Su krizi konuşuluyor.
Raporlar var. Açıklamalar yapılıyor. Önlemler duyuruluyor.
Ama kritik soru hâlâ ortada duruyor:
Gerçekten bir yönetim mi var, yoksa günü kurtarma mı?
Yönetmek ile İdare Etmek Arasındaki İnce Çizgi
Yönetim Ne Demektir?
Gerçek bir su yönetimi:
Uzun vadeli planlama
Veri temelli kararlar
Kaynak–tüketim dengesi
Risk senaryoları
gerektirir.
İdare etmek ise şudur:
Kriz çıkınca müdahale
Geçici kısıtlama
“Bu yaz böyle geçsin” yaklaşımı
İşte tartışma tam burada başlıyor.
Su Krizi Neden Hep Son Anda Gündeme Geliyor?
Çünkü su, musluktan akarken görünmezdir.
Akmazsa fark edilir.
Birçok yerde süreç şu şekilde işler:
Yağış azalır
Baraj seviyesi düşer
Uyarılar yapılır
Kısıtlama gelir
Ama bu zincirde eksik olan şey şudur:
Önceden yapılan plan.
Küresel Isıtma Gerçeği Hesaba Katılıyor mu?
Eski Hesaplarla Yeni İklim
Birçok su planlaması hâlâ:
Geçmiş yağış ortalamalarına
Eski nüfus projeksiyonlarına
Değişmeyen tüketim alışkanlıklarına
dayanıyor.
Oysa küresel ısıtma:
Yağış rejimini değiştiriyor
Buharlaşmayı artırıyor
Suya olan talebi büyütüyor
Yeni iklimle, eski hesaplar çalışmıyor.
Barajlar Çözüm mü, Erteleme mi?
Barajlar önemlidir ama tek başına çözüm değildir.
Çünkü:
Baraj su üretmez, depolar
Yağış yoksa baraj da dolmaz
Buharlaşma kaybı artar
Su krizi yalnızca depolama sorunu değil, yönetim sorunudur.
Su Krizi Neden Hep Vatandaşa Yükleniyor?
“Musluğu Kapat” Kolaycılığı
Bireysel tasarruf önemlidir, evet.
Ama suyun büyük kısmı:
Tarımda
Sanayide
Şehir altyapısında
tüketilir ya da kaybolur.
Sadece vatandaşa çağrı yapmak, krizin bütününü çözmez.
Bu, sorumluluğu daraltır.
İdare Edilen Kriz Büyür
İdare edilen her kriz:
Daha sık tekrar eder
Daha sert hissedilir
Daha az seçenek bırakır
Su krizi de bu yolda ilerliyor.
Bugün geçici çözümlerle atlatılan yazlar,
yarın kalıcı kısıtlamalara dönüşebilir.
Gerçek Su Yönetimi Ne Gerektirir?
Krizi Değil, Sistemi Yönetmek
Gerçek çözüm:
Tarım politikalarının gözden geçirilmesini
Altyapı kayıplarının azaltılmasını
İklim verilerinin merkeze alınmasını
Uzun vadeli planların uygulanmasını
gerektirir.
Aksi halde yapılan şey yönetmek değil, oyalamak olur.
Sonuç – Su Beklemez
Su krizi ertelenmez.
İdare edilmez.
Görmezden gelinmez.
Çünkü suyun alternatifi yoktur.
Bugün yönetilmeyen her damla,
yarın geri dönmeyecek bir kayıptır.
