Edremit Körfezi (antik adıyla Adramyttium Sinusu), Roma döneminde stratejik, ekonomik ve kültürel açıdan kritik bir bölgeydi.
1. Antik Adramyttium (Bugünkü Edremit)
-
Edremit’in antik adı Adramyttium’dur.
-
MÖ 1. yüzyıldan itibaren Roma egemenliğine girmiştir.
-
Roma döneminde:
-
önemli bir liman kenti
-
ticaret ve askerî lojistik merkezi
-
Ege–Anadolu geçiş noktasıydı
-
Roma kaynaklarında Adramyttium, Asia Eyaleti’nin önemli şehirlerinden biri olarak geçer.
2. Roma’nın Zeytinyağı ve Tarım Merkezi
Edremit Körfezi’nin Roma açısından asıl altın değeri şuydu:
🫒 Zeytin ve Zeytinyağı
-
Roma İmparatorluğu’nda zeytinyağı:
-
gıda
-
ilaç
-
kozmetik
-
aydınlatma
-
askerî lojistik
için stratejik bir üründü.
-
Edremit Körfezi:
-
iklim
-
toprak yapısı
-
verimlilik
nedeniyle Roma’nın en büyük zeytinyağı üretim havzalarından biriydi.
Bugün bölgede bulunan:
-
antik zeytinyağı işlikleri
-
pres taşları
-
amfora parçaları
bunun doğrudan kanıtıdır.
3. Roma Yolları ve Askerî Hatlar
Roma, Edremit Körfezi’ni yalnızca üretim için değil, askerî hareketlilik için de kullandı.
-
Körfez:
-
Troas
-
Pergamon (Bergama)
-
Efes
hattını birbirine bağlayan noktadaydı.
-
-
Roma yolları Körfez çevresinden geçiyordu.
-
Limanlar sayesinde:
-
asker sevkiyatı
-
tahıl ve yağ taşımacılığı
kolaylıkla yapılıyordu.
-
4. Roma Villaları ve Elit Yerleşimler
Edremit Körfezi, Roma elitleri için de cazipti.
-
Sahil boyunca:
-
Roma villaları
-
yazlık yerleşimler
-
hamam kalıntıları
bulunmuştur.
-
-
Kaz Dağları (antik İda Dağı):
-
mitolojik olarak kutsaldı
-
Roma aristokrasisi için prestij bölgesiydi
-
Roma elitleri için burası:
Hem üretim hem keyif coğrafyasıydı.
5. Mitoloji + Roma = İda Dağı Etkisi
Roma, Yunan mitolojisini devralıp sahiplendi.
Kaz Dağları:
-
Paris’in elması
-
Hera–Athena–Afrodit
-
Zeus’un Troya Savaşı’nı izlediği yer
olarak anlatılır.
Roma döneminde bu mitolojik miras:
-
tapınaklarla
-
kutsal alanlarla
yaşatıldı.
Bu da bölgeyi sıradan bir taşra değil, kültürel merkez haline getirdi.
6. Roma’dan Bizans’a Kesintisiz Devam
Roma’nın ikiye bölünmesiyle:
-
Edremit Körfezi Bizans hâkimiyetine geçti
-
Limanlar ve tarım sistemi aynen devam etti
-
Roma altyapısı Bizans tarafından kullanıldı
Yani bölgede medeniyet kopuşu yok, süreklilik var.
Net Sonuç (Önemli)
Edremit Körfezi:
-
Roma için taşra değil
-
ekonomik, askerî ve kültürel bir merkezdi
Bu yüzden:
-
antik kalıntılar çok
-
henüz kazılmamış alanlar fazla
-
deniz altında bile Roma izleri olma ihtimali yüksek
Kısaca:
Edremit Körfezi Roma’nın “arka bahçesi” değil, “can damarıydı”.
